سفته چیست؟ قوانین سفته و نحوه صدور آن

• سفته چیست؟ سَفته درست است یا سُفته؟
• اصول و قوانین سفته که همه باید بدانند!
• مراحل صدور سفته
• انواع سفته
• امکان انتقال سفته وجود دارد؟

سفته چیست؟ قوانین سفته و نحوه صدور آن، سَفته یا سُفته یکی از انواع اسناد تجاری و در واقع چیزی شبیه به چک و پول نقد است. احتمالا تاکنون با سفته آشنا شده باشید، اما این سند تجاری قوانین و مقررات مخصوص به خود را دارد که هرکسی در مورد آن ها اطلاعات کافی ندارد. صرف نظر از اینکه آیا دریافت سفته به عنوان ضمانت، کار صحیحی است یا خیر، اگر تا به عنوان یک کارمند یا کارگر در شرکت ها و واحدهای اقتصادی مختلف مشغول به کار شده باشید احتمالا با جنجال های مربوط به سفته کمی آشنا هستید. جنجال هایی که با در نظر نگرفتن قوانین مربوط به سفته به پا شده اند و بعضا مشکلاتی را برای کارفرما یا کارگران و کارمندان فراهم آورده است.

تا پایان این مقاله به طور واضح به مهمترین نکات و قوانین مربوط به سفته می پردازیم، اما قبل از هر چیز با این سند تجاری بیشتر آشنا می شویم، بنابراین اگر می خواهید در مورد سفته بیشتر بدانید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

سفته چیست؟ سَفته درست است یا سُفته؟

پیشتر در مقالاتی جداگانه با سندهای مختلف تجاری همچون انواع چک آشنا شدیم. به طور خلاصه سند تجاری، سندی قابل معامله است که در مقام دعوی و از نظر حقوقی قابل استناد باشد. لفظ سند از عبارت استناد گرفته شده است.

سفته هم مثل چک و برات یکی از انواع اسناد تجاری است. این سند تجاری در معاملات تجاری و بازرگانی کاربرد بسیار زیادی دارد. سفته سندی است که تعهد می آفریند و صادر کننده آن باید وجه نوشته شده در آن را پرداخت کند. در واقع ریشه به وجود آمدن بیشتر اسناد تجاری به این علت است که جا به جا کردن پول برای انجام معاملات کاری سخت و پرخطر بوده و هنوز هم این کار پرخطر است. البته این روزها سفته در بیشتر موارد حکم ضمانت را دارد و در بیشتر موارد برای انجام معاملات از چک استفاده می شود.

نکته مهم در مورد سفته این است که این سند تجاری هنوز هم بعد از مدت زمان زیادی که از وجود آن می گذرد جایگاهی شبیه به چک پیدا نکرده و حتی قوانین و مقررات آن نسبت به چک برای بسیاری از مردم ناشناخته است.

در مورد تلفظ این عبارت نیز باید بگوییم با وجود اینکه در عرف از این سند تجاری با عنوان سَفته یاد می شود، اما سُفته صحیح است.

در این مقاله پیشنهاد می کنیم با چک تضمینی و جزئیات آن بیشتر آشنا شوید.

 

اصول و قوانین سفته که همه باید بدانند!

نکته مهم در مورد سفته این است که مبلغ تعهد داده شده در سفته باید در تاریخ مشخص و یا حتی عندالمطالبه پرداخت شود.

مبلغ ذکر شده در سفته تنها به کسی پرداخت می شود که سفته در وجه او صادر شده و اگر بخش نام سفته خالی یا در وجه حامل ذکر شده باشد مبلغ سفته به کسی تعلق می گیرد که سفته در دست او باشد.

البته خوشبختانه سفته دارای سقف است و برای مثال یک سفته ده میلیون ریالی تنها همین اندازه تعهد مالی به همراه دارد. امکان درج مبلغ دلخواه مانند چک در سفته وجود ندارد. برای رسیدن به مبلغ دلخواه باید به همان اندازه سفته تهیه کنید.

صدور سفته به چه شکل است؟ (مراحل صدور سفته)

همانطور که توضیح دادیم باید سفته را بخرید. برای صدور آن نیز باید یکسری موارد رعایت شود تا سفته در مقام سند تجاری باقی بماند. در توضیحات حقوقی در مورد سفته معمولا عنوان می شود که اگر نکات صحیح در صدور سفته رعایت نشود سفته دیگر حکم یک سند تجاری را ندارد و تنها یک سند عادی در نظر گرفته می شود. در این صورت دیگر مزایای اسناد تجاری شامل آن سفته نخواهد بود. در ادامه به مراحل صحیح صدور یک سفته اشاره می کنیم.

1 – نوشتن مبلغ مشخص

علاوه بر محدودیتی که در مورد مبلغ سفته وجود دارد باید مبلغ مورد نظر که قطعا کمتر یا برابر با سقف سفته است در سفته درج شود. مبلغ سفته باید به حروف نوشته شود تا از سو استفاده از سفته جلوگیری شود.

2 – تاریخ صدور سفته

طبق قانون اسناد تجاری تاریخ صدور سفته نیز باید در آن ذکر شود، در غیر این صورت سند ارزش تجاری نخواهد داشت. تاریخ مورد نظر باید روز و ماه و سال را در بر داشته باشد و به حروف هم نوشته شود.

3 – نام گیرنده در سفته

نام گیرنده که به عنوان طلبکار تعهد مورد نظر شناخته می شود در سفته نوشته شود. همانطور که توضیح دادیم اگر نامی در سفته ذکر نشود، هویت سفته در وجه حامل خواهد بود. برای امنیت بیشتر بهتر است حتما نامی در سفته نوشته شود.

4 – تاریخ پرداخت سفته

تاریخ پرداخت سفته را می توان مهمترین بخش از آن دانست. در صورتی که تاریخ پرداخت در سفته نوشته نشود، سفته در زمان حال قابل وصول و ادعا خواهد بود و شخص دارنده هر زمان می تواند برای دریافت مبلغ آن اقدام کند. بهتر است تاریخ پرداخت نیز شامل اعداد روز و ماه و سال (به عدد و حروف) باشد.

5 – امضا یا مهر صادرکننده سفته

با درج مهر یا امضای صادر کننده سفته، تعهد وی در قبال این سند تجاری آغاز می شود. نکته مهم در مورد امضا یا مهر سفته این است که این مورد و همه مواردی که پیشتر گفتیم باید توسط صادر کننده در سفته ذکر شود.

سفته چه کاربردهایی دارد؟ (انواع سفته)

سفته از این جهت دارای انواع مختلفی است که برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. البته به این موضوع اشاره کردیم که در حال حاضر سفته بیش از هر چیز برای ضمانت مورد استفاده قرار می گیرد، اما سفته در بسیاری از موارد برای پرداخت وام، تضمین حسن انجام کار، مطالبه دینی و … مورد استفاده قرار می گیرد. البته در نهایت همه این موارد با یک نوع سفته قابل انجام است و سفته با ظواهر و انواع مختلف در واقع وجود ندارد.

در ادامه به برخی از مهمترین کاربردهای سفته اشاره می کنیم:

• پرداخت کالا در معاملات
• تضمین اجرای تعهدات
• تضمین پرداخت اقساط وام
• استخدام و حسن انجام کار

امکان انتقال سفته وجود دارد؟

در پایان باید به نکته بسیار مهمی در رابطه با سفته بپردازیم. آیا سفته هم مانند دیگر اسناد تجاری همچون چک قابلیت انتقال دارد؟

بله. در هر صورت سفته امکان انتقال دارد. در صورتی که نامی در سفته ذکر نشده باشد راه انتقال آن این است که حامل آن تغییر کند. سفته در دستان هرکس باشد به او منتقل شده است. در صورتی که در سفته نامی هم ذکر شده باشد می توان آن را پشت نویسی کرده و به شخص دیگری انتقال داد.